Cập nhật lần cuối vào ngày 21/08/2023

Nguyễn Khắc Viện

Bác sĩ, tác giả của Việt Nam một thiên lịch sử, Bàn về đạo Nho

Nguyễn Khắc Viện

Sinh: 5 tháng 2 năm 1913 tại Hà Tĩnh

Mất: 10 tháng 5 năm 1997 (84 tuổi) tại Hà Nội

Nghề nghiệp: Bác sĩ, nhà nghiên cứu

Tác phẩm tiêu biểu: Việt Nam một thiên lịch sử, Bàn về đạo Nho, v.v..

Nguyễn Khắc Viện sinh ra trong một gia đình khoa bảng ở Hà Tĩnh. Thân phụ ông từng làm Phủ Doãn Thừa Thiên, Tổng đốc Thanh Hóa, ...

Năm 1931 -1934, ông ra Hà Nội học lớp tú tài và đỗ xuất sắc ba bằng tú tài ở trường Bưởi. Sau đó, ông thi đậu vào trường Đại học Y khoa Hà Nội.

Năm 1937, ông được sang Pháp học tại Đại học Y khoa Paris.

Năm 1941, ông tốt nghiệp bác sĩ 2 bằng: nhi khoa và các bệnh nhiệt đới nhưng do Thế chiến thứ hai bùng nổ nên ông không thể trở về và tham gia hoạt động phong trào Việt kiều. Trong thời gian này, ông mắc bệnh lao và phải điều trị dài hạn.

Năm 1949, ông gia nhập Đảng Cộng sản Pháp.

Từ năm 1952 - 1963, ông làm Tổng thư ký kiêm Bí thư Đảng đoàn Hội liên hiệp Việt kiều tại Pháp cho đến khi bị trục xuất về nước do các hoạt động chống chiến tranh.

Từ năm 1964 - 1984, ông là chủ biên tạp chí đối ngoại “Nghiên cứu Việt Nam” bằng tiếng Pháp và tiếng Anh (Etudes Vietnamiennes, Vietnam Studies) và làm Giám đốc Nhà xuất bản Ngoại văn (nay là Nhà xuất bản Thế giới). Ông dịch tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du ra tiếng Pháp. Ông đề xuất thiết kế, giới thiệu Tuyển tập Văn học Việt Nam từ thế kỷ thứ X đến thế kỷ XX (bằng tiếng Pháp). Ông viết bằng tiếng Pháp cuốn: Việt Nam, một thiên lịch sử. Ngoài ra còn viết nhiều sách báo giới thiệu đất nước, con người, văn hóa truyền thống Việt Nam.

Năm 1984: ông nghỉ hưu và được Nhà nước tặng Huân chương Độc lập hạng Ba.

Năm 1989, ông sáng lập và làm giám đốc Trung tâm nghiên cứu Tâm lí và Bệnh lý trẻ em (Trung tâm N-T), xuất bản tờ “Thông tin khoa học tâm lí” và nhiều tác phẩm về Tâm lý học, đặc biệt quan tâm đến những trẻ em bị rối loạn tâm trí do hoàn cảnh.

- Năm 1992, ông nhận giải thưởng Grand prix de la Francophonie của Viện Hàn lâm Pháp dành cho người nước ngoài đã sử dụng tích cực và có hiệu quả tiếng Pháp. Với tấm lòng yêu trẻ thiết tha, ông đã cống hiến phần lớn khoản tiền thưởng 400.000 francs (tương đương 80.000 USD) trong giải thưởng Grand prix de la Francophonie của Viện Hàn lâm Pháp tặng ông cho quỹ của Trung tâm Nghiên cứu Tâm lý Trẻ em (Trung tâm N-T).

Từ tháng 7 năm 1996 ông bị ốm nặng, cầm cự bằng phương pháp dưỡng sinh và qua đời ngày 10-5-1997 tại Hà Nội.

Năm 1997, ông được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng nhất.

Ngày 1 tháng 9 năm 2000, Chủ tịch nước đã quyết định truy tặng Giải thưởng Nhà nước cho cuốn Việt Nam, một thiên lịch sử của Nguyễn Khắc Viện.