Huỳnh Tịnh Của
Nhà báo, nhà ngôn ngữ học, tác giả của Đại Nam Quấc âm tự vị
Sinh: năm 1830 tại tỉnh Bà Rịa, nay là tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu
Mất: ngày 26 tháng 1 năm 1908 (77-78 tuổi)
Nghề nghiệp: Nhà báo, nhà ngôn ngữ học, nhà nghiên cứu văn hóa
Tác phẩm tiêu biểu: Đại Nam Quấc âm tự vị
Huỳnh Tịnh Của - còn viết là Huình-Tịnh Paulus Của, sinh năm 1830 (có nguồn ghi là năm 1834) tại làng Phước Tụy, tổng Phước Hưng Hạ, tỉnh Bà Rịa (có nguồn ghi là huyện Đất Đỏ, tỉnh Bà Rịa), nay là tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.
Ngay từ năm 12 tuổi, Huỳnh Tịnh Của đã được đưa đi theo học trường công giáo ở Penang (Pulau Pinang) của Malaysia. Ông học giỏi Pháp văn và chữ Latinh, còn chữ Hán thì ông được chính danh sĩ Tôn Thọ Tường rèn chữ.
Sau khi học đạo lên được chức "thầy Tư" thì Huỳnh Tịnh Của hoàn tục, về quê lập gia đình.
Từ ngày 1 tháng 8 năm 1862, ông vào ngạch viên chức của Pháp, trở thành một trong những người hợp tác với thực dân Pháp ngay từ thời kỳ đầu. Sau đó, ông được thăng lần lượt các chức huyện hạng nhứt (1873), phủ hạng nhì (1875), phủ hạng nhứt (1881) và đến ngày 1 tháng 1 năm 1884 thì được thăng Đốc phủ sứ.
Năm 1865, ông tham gia tờ báo Việt ngữ đầu tiên Gia Định Báo do Trương Vĩnh Ký làm chủ bút ngay từ những ngày đầu. Có một thời gian ngắn, ông còn thay Trương Vĩnh Ký để làm chủ bút tờ báo này.
Năm 1892, ông được chọn làm Hội viên của Ủy ban Cải tổ trường Thông ngôn, có chân trong Ban biên tập bán nguyệt san Revue Indochinoise, một tạp chí rất có giá trị chuyên nghiên cứu về Đông Dương khi đó.
Mặc dù là người chịu ảnh hưởng Tây phương khi cùng với Trương Vĩnh Ký cổ động người Việt dùng chữ quốc ngữ viết theo mẫu tự La tinh, nhưng Huỳnh Tịnh Của là người yêu chuộng văn hóa dân tộc, biết giữ gìn, khai thác di sản tinh thần của ông cha để lại khi dành nhiều thời gian nghiên cứu, phiên âm, phổ biến những áng văn xưa của người Việt thông qua chữ quốc ngữ.
Sự nghiệp nghiên cứu và sáng tác của ông Huỳnh Tịnh Của rất đồ sộ bao gồm các thể loại văn, thơ, nghiên cứu, biên khảo và nhiều công trình khoa học về ngôn ngữ, phong tục tập quán, tục ngữ, toán học, v.v.. trong đó nổi bật nhất là Đại Nam quấc âm tự vị - cuốn từ điển tiếng Việt đầu tiên của nước ta.
Huỳnh Tịnh Của mất ngày 26 tháng 1 năm 1908 (nhằm ngày 23 tháng Chạp năm Đinh Mùi 1907) và được an táng tại quê nhà ở Bà Rịa.
Đại Nam quấc âm tự vị
