Cập nhật lần cuối vào ngày 21/08/2023

Quang Dũng

Nhà thơ, tác giả của Tây Tiến, Mắt người Sơn Tây

Quang Dũng

Sinh: 11 tháng 10 năm 1921 tại Đan Phượng, Hà Tây, nay là Hà Nội

Mất: ngày 13 tháng 10 năm 1988 (67 tuổi) tại Hà Nội

Nghề nghiệp: Nhà thơ

Tác phẩm tiêu biểu: Tây Tiến, Mắt người Sơn Tây

Quang Dũng có tên khai sinh là Bùi Đình Diệm. Thời học sinh, ông đi học tại ban Trung học ở trường Thăng Long. Sau khi tốt nghiệp, ông làm thầy giáo dạy học tư ở Sơn Tây.

Sau năm 1945, ông tham gia nhập ngũ, gia nhập vào Quân đội Nhân dân Việt Nam đồng thời trở thành phóng viên tiền phương của tờ báo Chiến đấu.

Năm 1947, ông được cơ quan điều đi học bổ túc tại Trường trung cấp quân sự tại Sơn Tây. Sau khi hoàn thành khóa học, ông được bầu làm Đại đội trưởng tại tiểu đoàn 212 Trung đoàn 52 Tây Tiến. Một thời gian sau, ông tham gia chiến dịch Tây Tiến đợt hai và được cử làm Phó đoàn tuyên truyền Lào - Việt. Lúc này ông vừa phối hợp chiến đấu với quân Lào để đánh Pháp vừa công tác dân vận để lấy sự ủng hộ của nhân dân.

Cuối năm 1948, ông nắm giữ chức vụ Trưởng tiểu ban tuyên huấn của Trung đoàn 52 Tây Tiến, rồi sau đó được bầu làm Trưởng đoàn Văn nghệ Liên khu III. Trong khoảng thời gian này ông bắt đầu tập trung vào sự nghiệp nghệ thuật của mình. Ngoài sáng tác rất nhiều truyện ngắn, kịch, viết nhạc ông còn tham gia vào triển lãm tranh sơn dầu cùng với các hoạ sĩ nổi danh khác.

Tháng 8 năm 1951, ông xuất ngũ và tiếp tục công tác trong ngành văn nghệ. Sau năm 1954 ông làm biên tập viên của báo Văn nghệ và sau đó chuyển công tác, trở thành biên tập viên của Nhà xuất bản Văn học.

Về sau này, ông bị gửi đi chỉnh huấn sau vụ Nhân văn giai phẩm cùng với một số văn nghệ sĩ khác. Từ đó, ông lui về ẩn thân, sống như một kẻ vô danh tại miền Bắc.

Ngày 13 tháng 10 năm 1988, nhà thơ Quang Dũng qua đời tại bệnh viện Thanh Nhàn (Hà Nội) sau một thời gian dài bị bệnh.

Năm 2001, ông được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.

Một số tác phẩm của Quang Dũng đã được phổ nhạc như Tây Tiến (Phạm Duy phổ nhạc), Mắt người Sơn Tây (Phạm Đình Chương phổ nhạc đổi thành Đôi mắt người Sơn Tây), ...