Chửi chó mắng mèo hay Chỉ chó mắng mèo | Atabook.com
Cập nhật lần cuối vào ngày 24/02/2023

Chửi chó mắng mèo hay Chỉ chó mắng mèo?

Quang Nguyễn
Quang Nguyễn

Chửi chó mắng mèo hàm ý chửi đối tượng này nhưng thực chất là ám chỉ, cạnh khóe đối tượng khác. 


Nói cách khác, chửi chó mắng mèo là mượn một sự kiện khác làm trung gian để tỏ thái độ với người nào đó vì không tiện mắng thẳng mặt.

Tuy nhiên, câu đúng phải là chỉ chó mắng mèo, vốn có nghĩa tương đồng với câu chỉ gà mắng chó (chỉ kê mạ cẩu - 指鸡骂狗). Cả hai câu này đều là biến thể của câu chỉ tang mạ hòe - 指桑骂槐 (chỉ vào cây dâu mà mắng cây hòe) vốn là tên kế thứ 26 trong Tam Thập Lục Kế của Tôn Tử.

Thời Tam Quốc, trong một lần đánh nhau với Viên Thuật (袁术), Tào Tháo (曹操) đưa 17 vạn quân vây thành nhưng mãi không phá được. Quân sĩ ăn mỗi ngày rất tốn kém, không sao tiếp vận lương thảo cho kịp. 


Tào Tháo
Tào Tháo (155 - 220) là người vận dụng rất giỏi kế sách "chỉ tang mạ hòe"

Tháo bèn đưa thư sang vay Tôn Sách (孫策) được 10 vạn hộc lương. Quan coi lương là Vương Hậu thấy ít quá không đủ phát cho quân, vào bẩm với Tháo, hỏi xem nên làm thế nào.

Tháo nói: - Đem hộc nhỏ mà phát cho chúng, tạm cứu cấp lấy một lúc.

Hậu lại nói: - Thế nhỡ quân sĩ kêu ca thì nói thế nào?

Tháo nói: - Ta đã có cách.

Hậu vâng lệnh, về lấy hộc nhỏ dong lương phát cho ba quân. Tháo cho người đi dò các trại, chỗ nào cũng thấy quân lính ta thán: - Thừa tướng lừa quân.

Tháo thấy vậy cho người ra đòi Vương Hậu vào bảo rằng: - Quân lính khắp các trại đang kêu ca về nỗi phát lương bằng hộc nhỏ. Nay ta muốn mượn ngươi một vật để yên bụng chúng, ngươi đừng nên tiếc.

Hậu hỏi: - Thừa tướng muốn dùng cái gì của tôi?.

Tháo nói: - Ta muốn mượn cái đầu của ngươi để dẹp bụng oán của ba quân.

Hậu thất kinh, kêu oan.

Tháo lại nói: - Ta cũng biết ngươi không có tội, nhưng không giết ngươi thì bụng chúng sinh ra biến mất, thì ngươi chịu chết vậy, để vợ con, ta nuôi cho, ngươi đừng lo gì cả.

Vương Hậu muốn nói nữa, nhưng Tháo đã gọi ngay đao phủ vào lôi Hậu ra ngoài cửa chém rồi bêu đầu lên một cái sào dài, yết thị rằng: Vương Hậu cố làm đấu nhỏ, để hà lạm lương vua, nay đem chính pháp.

Thấy vậy quân sĩ không oán gì nữa. Sau đó Tháo phủ dụ quân sĩ ra sức công thành và lệnh rằng: Hạn trong ba ngày, hễ không phá được thành thì các tướng phải bị chém cả.

Quả nhiên trận ấy Tháo phá thành thắng lợi.

Không bàn đến tính gian hùng đến mức tráo trở của Tào Tháo ở câu chuyện này nhưng phải công nhận một điều rằng ông đã vận dụng rất linh hoạt diệu kế chỉ tang mạ hòe (với biến thể là chỉ chó mắng mèo) của Tam Thập Lục Kế và đem lại hiệu quả cao.

Tài liệu tham khảo

1. Tôn Tử, Binh pháp và 36 kế, NXB Thời Đại (bản ebook)

Sách hay về mưu lược và kế sách


36 kế và 36 đối kế cung cấp cho bạn đọc 72 biện pháp để giải quyết các vấn đề khó khăn trong cuộc đời hoặc kinh doanh.

100 mưu lược trong chính trị, quân sự và đời sống tập hợp nhiều kế sách hay cũng như thuật dùng người khôn khéo của các nhân vật nổi tiếng giúp chúng ta nhìn lại quá khứ, học hỏi kinh nghiệm, từ đó vận dụng một cách sáng tạo trong cuộc sống hàng ngày.

Mưu lược trong kinh doanh cung cấp cho các doanh nhân những kinh nghiệm của cổ nhân, được đúc kết dưới dạng cô đọng đầy hình ảnh với những ví dụ sống động từ chính thương trường, sẽ mang lại cho bạn đọc nhiều kiến thức bổ ích trong kinh doanh
Bình luận (0)