Bạc xỉu là gì?
Quang Nguyễn
Bạc xỉu là gọi tắt của bạc tẩy xỉu phé - âm Quảng Đông của chữ 白底小啡, dùng để gọi ly cà phê sữa được pha theo kiểu người Tàu (sữa nhiều cà phê ít).
白底小啡 (đọc là Bái dǐxiǎo fēi, phiên âm Hán Việt là bạch để tiểu phê/ phi); trong đó:
- Bạc (= bạch 白) là màu trắng
- Tẩy (= để 底) là đáy
- Xỉu (= tiểu 小) là nhỏ, ít (tính từ), một chút (phó từ)
- Phé (= phê/ phi 啡) là cà phê.
Hiểu cho đúng, bạc tẩy xỉu phé (bạch để tiểu phê/ phi) không có nghĩa là dùng ly nhỏ uống cà phê mà là ly có sữa nhiều - cà phê ít.
Bạc xỉu còn có các cách viết khác như bạc sỉu, pạc xỉu, pạc sỉu,...
Nguồn gốc của bạc xỉu
Về lý do ra đời của bạc xỉu, thoạt đầu, người ta pha sữa đặc với nước sôi để uống; tuy nhiên, với nhiều người, cách uống này khiến họ có cảm giác bị ngậy vì sữa đặc quá ngọt hoặc có mùi hơi khó uống. Khi thêm chút cà phê, độ ngậy vị ngọt của sữa giảm đi, sự kết hợp giữa sữa và cà phê mang lại hương vị lạ, ít bị ngấy khiến bạc xỉu mau chóng trở thành thức uống được yêu thích và trở nên phổ biến. Nói khác đi, bạc xỉu chính là cà phê sữa được pha theo kiểu của người Tàu.
Bạc xỉu là gọi tắt của bạc tẩy xỉu phé tiếng Quảng Đông (Trung Quốc). Ảnh: Internet
Làm thế nào để pha chế 1 ly bạc xỉu đúng chuẩn?
Cách pha chế bạc xỉu đúng chuẩn cũng nói lên ý nghĩa của cách gọi này.
Bước 1: Đổ sữa vào ly, rót nước nóng vào và khuấy đều. Bước này gọi là bạc tẩy (= bạch để 白底) được hiểu là có một lớp màu trắng (của sữa) dưới đáy (ly) .
Bước 2: Cho một chút cà phê đen vào ly sữa. Bước này gọi là xỉu phé (= tiểu phê/ phi 小啡). Nói nôm na theo tiếng Việt là "(thêm) xíu (cà) phê”).
Hiện nay, chữ “tẩy” - tức đáy (ly) trong cụm từ “bạc tẩy xỉu phé”, còn được hiểu theo nghĩa phái sinh là ly nước không - "Cho thêm cái tẩy đá" được hiểu là "cho thêm cái ly (đựng) đá".
Những cuốn sách hay về ẩm thực
• Khám phá ẩm thực truyền thống Việt Nam giúp bạn đọc tìm hiểu và khám phá văn hóa ẩm thực Việt Nam từ buổi sơ khai đến nay, đồng thời cũng giúp bạn đọc tìm hiểu về văn hóa ẩm thực của từng vùng miền trên đất nước Việt Nam, từ nông thôn đến thành thị, từ miền ngược đến miền xuôi, cả miền núi lẫn đồng bằng.
• Món xưa vị nay - Nét đương đại trong ẩm thực Việt được đầu bếp Võ Hoàng Nhân trình bày những công thức các món ăn mà tác giả từng được thưởng thức khi còn là một cậu bé cho đến khi trở thành một đầu bếp nổi tiếng thích làm mới món ăn xưa theo cách của mình.
• Nghệ thuật ẩm thực truyền thống Việt Nam dành cho những ai muốn tìm hiểu về những đặc trưng ẩm thực của dải đất chữ S. Cuốn sách được giáo sư M. Jean-Pierre Poulain – Trường Đại học Tổng hợp Toulouse Le Mirail cùng những cán bộ ngành nhân học, khảo cổ học và văn hóa du lịch của Trường Đại học Khoa học thuộc Đại Học Huế tìm tòi và suy ngẫm, bởi vậy những tư liệu quý hiếm và có tính xác thực cao sẽ có mặt trong cuốn sách này.
• Ẩm thực theo dưỡng sinh Trung Hoa tập hợp kinh nghiệm 21 thế kỷ ẩm thực dưỡng sinh của Trung Hoa, trên quan niệm thực phẩm và dược phẩm cùng nguồn gốc, kể cả gia vị cũng là những phương thuốc quý. |
