Cao Xuân Huy | Tiểu sử & Tác phẩm | Atabook.com
Cập nhật lần cuối vào ngày 21/08/2023

Cao Xuân Huy

Nhà nghiên cứu, nhà sư phạm, tác giả của Tư tưởng phương Đông gợi những điểm nhìn tham chiếu

Cao Xuân Huy

Sinh: 28 tháng 5 năm 1900 tại Diễn Châu, Nghệ An
Mất: 22 tháng 10 năm 1983 (83 tuổi) tại Sài Gòn
Nghề nghiệp: Nhà nghiên cứu, nhà sư phạm
Tác phẩm tiêu biểu: Tư tưởng phương Đông gợi những điểm nhìn tham chiếu

Giáo sư Cao Xuân Huy sinh ra trong một gia tộc đại trí thức của triều Nguyễn. Ông nội là Cử nhân Cao Xuân Dục (1843-1923) là một nhà giáo dục, nhà văn hóa, nhà sử học, nhà văn nổi tiếng cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX, đồng thời là Tổng đốc, Thượng thư bộ học, Cơ mật viện đại thần, Phụ chính đại thần, Tổng tài quốc sử quán. Còn cha ông là Phó bảng Cao Xuân Tiếu (1865-1939) cũng làm đến chức Thượng thư và Tổng tài quốc sử quán triều Nguyễn. 

Thuở nhỏ, theo truyền thống gia tộc, ông trui rèn chữ Hán cổ và Nho học ngay trong thư viện Long Cương của ông nội ở làng quê cùng với việc tu luyện Pháp văn.

Năm 1915, khi mới 15 tuổi, Cao Xuân Huy đã đi thi Hương tại trường thi Nghệ An nhưng không đậu, bèn vào học Trường trung học Pháp - Việt.

Năm 1922, ông đậu Thành chung rồi thi vào học Trường Cao đẳng Sư phạm Đông Dương danh giá.

Năm 1925, ông tốt nghiệp trường Trường Cao đẳng Sư phạm Đông Dương, sau đó đi dạy trường Quốc học Huế.

Năm 1926, ở tuổi 26 ông tham gia Đảng cách mạng Tân Việt.

Năm 1927, ông bị thực dân Pháp bắt, bị giải chức khỏi ngạch giáo dục và phải đi đày ở Lao Bảo, sau đó giải về nhà lao Nghệ An.

Năm 1929, Cao Xuân Huy được tha tù. Ông lập gia đình và chuyên chú trước thuật, nghiên cứu nhưng công việc không suôn sẻ. Tuy nhiên trong 6 năm trời đó cũng là thời gian ông nghiền ngẫm tinh hoa tư tưởng, triết học Trung Hoa và Đông phương.

Năm 1934, ông vào Biên Hòa rồi Sài Gòn dạy học tại Trường Paul Doumer và Trường Chấn Thanh.

Năm 1938, ông về lại Huế dạy học và dốc hết tâm trí nghiên cứu Lão Tử và sớm nổi danh là “Nhà Đạo học”. Ông cộng tác viết luận cho tạp chí giáo dục Revue Pesdagogique ở Huế.

Năm 1945 Cách mạng tháng Tám thành công, ông được mời ra giảng dạy môn Triết học phương Đông tại Trường Đại học Việt Nam do chế độ mới thành lập.

Năm 1946 - 1949, chiến tranh Pháp Việt ngày càng leo thang, ông về Diễn Châu làm Hiệu trưởng Trường trung học tư thục Nguyễn Xuân Ôn, đào tạo nhân tài cho vùng tư do của cuộc kháng chiến.

Năm 1949, ông là giáo viên Trường trung học chuyên khoa Huỳnh Thúc Kháng kiêm Giáo sư triết học của lớp Đại học Văn khoa đầu tiên mở ở Liên khu IV.

Năm 1951- 1954, ông giảng dạy Triết học tại Trường dự bị Đại học Việt Nam mở ở Thanh Hóa. Sau chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954, ông được phân công giảng dạy môn triết học phương Đông, lô gich học, và tâm lí học ở hai lớp Đại học Văn khoa và Đại học Sư phạm Văn khoa.

Năm 1956, Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội được thành lập, ông làm việc tại Khoa Ngữ Văn của trường.

Năm 1957, ông được điều động sang giảng dạy tâm lí học tại Khoa Ngữ Văn Trường Đại học sư phạm Hà Nội.

Năm 1959, Viện Nghiên cứu Văn học được thành lập, Giáo sư Cao Xuân Huy là một trong những thành viên đầu tiên.

Năm 1965, ông được bổ nhiệm Giáo sư chính lớp Đại học Hán học đầu tiên của chế độ Việt Nam dân chủ cộng hòa.

Năm 1970-1974, ông được điều sang làm Ủy viên Ban Hán Nôm, trực thuộc Ủy ban Khoa học xã hội Việt Nam. Giáo sư được Trường Đại học Tổng hợp và Trường Đại hoc Sư pham luôn luôn mời làm Giáo sư thỉnh giảng, đào tạo liên tục các thế hệ sinh viên.

Từ năm 1974, ông chính thức nghỉ hưu nhưng vẫn tham gia đào tạo các lớp Hán Nôm cho Khoa Ngữ Văn Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội.

Năm 1983, giáo sư Cao Xuân Huy qua đời tại thành phố Hồ Chí Minh, hưởng thọ 83 tuổi.

Giáo sư Cao Xuân Huy là nhà sư phạm mẫu mực, nhà tư tưởng uyên bác và là một trong những danh nhân văn hóa của Việt Nam. Ông còn là nhà Đông phương học kiệt xuất của thế kỷ 20. Nói như Viện sĩ Eidelyn (Liên Xô) thì: "Những nhà Trung Quốc học như cụ Cao Xuân Huy ở trên thế giới chỉ có thể đếm trên đầu ngón tay".

Sách của Cao Xuân Huy 


Tác phẩm được tặng giải thưởng HCMTác phẩm được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh
NXB Khoa Học Xã Hội, 2003
Mua sách 

Tư tưởng phương ĐôngTư tưởng phương Đông gợi những điểm nhìn tham chiếu 
NXB Văn Học, 1995
Tải sách
 
 
Bình luận (0)